حفاظت از لاک پشت ها

(2006به عنوان سال لاک پشت ها حفا ظت ازلاک پشت ها)

بيش ازدويست ميليون سال است که لاک پشتهاي دريايي درآب هاي نواحي گرمسيري وفلات قاره ها زندگي مي کنند.جانوران عظيم الجثه اي که انگشتان دست وپاهايشان به باله هاي شنا تغيير شکل يافته و از آنها شناگران ماهري ساخته است.پنج نوع از هشت نوع لاک پشتهاي دريايي که در جهان وجود دارد در آب هاي خليج فارس و درياي عمان زندگي مي کنند.يک نوع از آن پنج گونه لاک پشت پوزه عقابي است که به شدت در خطر انقراض است.اين لاک پشت در خليج فارس از هم نوعان خود در جهان کمي کوچکتر و کم وزنتر مي باشد. طول متوسط لاک پشتي لاک پشت هاي پوزه عقابي بين 70 تا 80 سانتيمتر پهناي آنها 60 تا 70 سانتيمتر و وزن متوسط آن ها 40 کيلوگرم است.چراگاه لاک پشتهاي پوزه عقابي در جوار جزار مرجاني است و عمده غذ اي آن ها اسفنج ها مرجان هاي نرم و حلزون هاي دريايي است. به همين علت آرواره هايشان متناسب با نوع تغذيه آن ها به شکل منقار عقاب در آمده است.آن ها آب مورد نياز را از موادي که مي خورند به دست مي آورند و نمک اضافي را از طريق غده هاي نمک که در گوشه عقبي چشمشان قرار دارد خارج مي کنند.در جزيره قشم سواحل بکر جنوبي با شيب ملايمي که دارند محل تخم گذاري لاک پشتهاي دريايي هستند و لاک پشتهاي پوزه عقابي سواحل روستاي ساحلي شيب دراز در جنوب قشم را براي تخم گذاري انتخاب کرده اند. منطقه آزاد قشم با همکاري جامعه محلي بعد از اطلاع از اين پديده در سال 2001 شروع به همکاري کردند و کمپي را جهت جلوگيري از خورده شدن تخمهاي اين لاک پشت مستقر نمودند و بعد از يکسال GEF/SGP را به همکاري دعوت کردند.درسواحل جزيره قشم در چهارم سال گذشته بيش از سي هزار بچه لاک پشت پوزه عقابي که گونه اي به شدت در حال انقراض است تکثير و پرورش داده شده و در آبهاي نيلگون خليج فارس رها شده اند. تخم گذاري لاک پشتهاي پوزه عقابي زودتر از گونه هاي ديگر آغاز مي شود. از آغاز فصل بهار همه سواحل ماسه اي شيب دراز محل تخم گذاري است و تا پايان فصل ادامه مي يابد. در اين فصل تنها لاک پشتهاي پوزه عقابي به تخم گذاري دو هفته به ساحل مي آيند و عمل تخم گذاري را تکرار مي کنند.آن ها اغلب در شب به ساحل مي آيند.لاک پشتهاي نر هرگز به ساحل زادگاهشان بر نمي گردند ولي لاک پشتهاي ماده پس از رسيدن به سن بلوغ (معمولا پس از 30 سالگي) براي تخم گذاري به همان ساحلي بر مي گردند که در آن زاده شده اند و به احتمال بسيار همه تخم گذاريهاي بعدي نيز در همان ساحل زادگاه صورت مي گيرد.درآغاز بهار لاک پشتهاي دريايي که در دريا به سر مي برند شب ها از دريا بيرون مي آيند و به کمک باله ها يشان به سختي خود را روي ساحل جلو مي کشانند. از خط مد دريا مي گذرند و در ماسه هاي ساحلي چاله هاي عميق حفر مي کنند. سپس چاله را با بيش از صد تخم سفيد و گرد در کمتر از نيم ساعت پر مي کنند و روي آن را با شن و ماسه مي پوشانند و به دريا بر مي گردند. همه اين مراحل نزديک به دو ساعت طول مي کشد.

نوزادها پس از 45 تا 75 روز از تخم بيرون مي آيند. نوزادان لاک پشتهاي دريايي سبز و پوزه عقابي هنگام بيرون آمدن از تخم حداکثر طول بدنشان 5 سانتيمتر و وزن بدنشان کمتر از 20 گرم است . کاکايي ها پرستوهايي دريايي ،حواصيل و انواع لاشخور ها و حتي خرچنگ ها نوزادان لاک پشتها را هنگام طي مسير لانه تا رسيدن به دريا تهديد مي کنند.اين نوزادان در همان شب تولد خود به طرف روشنترين افق يعني دريا حرکت مي کنند . بچه هاي لاک پشتها بي دفاعترين نوزادان جانوران دريايي هستند . تخمين زده شده که تنها يک درصد از بچه لاک پشتهاي دريايي به سن بلوغ مي رسند.

نگهداری مشارکتی از لاک پشتهای پوزه عقابی روستای شیب درازدر قشم با مشارکت منطقه آزاد قشم و جوامع محلی